Dla respondentów w Polsce
Zdjęcie: suszec.pl
Dlaczego Suszec?
Nasze badania w Polsce przeprowadzimy w gminie Suszec w województwie śląskim, która położona jest między Żorami a Pszczyną.
Projekt badawczy zakłada analizę zjawiska straty społecznej w dwóch pozamiejskich społecznościach – jednej w Polsce i jednej w Irlandii – w kontekście przemian społecznych i kulturowych na przestrzeni lat 2005–2025. Gmina Suszec składa się z sześciu miejscowości: Suszec, Kobielice, Kryry, Mizerów, Radostowice oraz Rudziczka, została wybrana jako jedno z miejsc badania ze względu na swoją lokalizację, historię oraz strukturę społeczną, które idealnie wpisują się w założenia projektu.
Teren gminy zalicza się do strefy pozamiejskiej, łączącej cechy obszarów wiejskich z dostępnością dróg, które umożliwiają codzienne dojazdy do pobliskich miast. Takie położenie sprzyja zarówno osiedlaniu się nowych mieszkańców jak i przemianom lokalnych struktur społecznych.
Dla czasów najnowszych ważnym czynnikiem przemiany w Suszcu była działalność kopalni węgla kamiennego „Krupiński”, która przez ponad 30 lat stanowiła centrum życia gospodarczego i społecznego gminy. Budowa kopalni dawała ogromne nadzieje mieszkańcom na długi czas gospodarczego rozwoju, tak jej zamkniecie było kluczowym momentem straty: nie tylko ekonomicznej, ale także symbolicznej – związanej z tożsamością i pamięcią zbiorową lokalnej społeczności.
Wraz z kopalnią pojawiło się osiedle bloków wielorodzinnych, zamieszkane w dużej mierze przez osoby przybyłe do pracy w kopalni z różnych stron kraju. Ponadto, w ostatnich latach pojawia się w Suszcu coraz więcej nowych mieszkańców, którzy budując domy jednorodzinne przenoszą się tu z pobliskich Żor i innych miast regionu. Prowadzi to do reorganizacji więzi społecznych, a także może prowadzić do powstawiania napięć i przekształceń tożsamości lokalnej.
Zdjęcie: suszec.pl
Zdjęcie: suszec.pl
Plan badań
W pierwszym etapie – trwającym od grudnia 2024 najprawdopodobniej do lata 2025 – przeprowadzimy wywiady z tzw. kluczowymi informatorami: lokalnymi liderami, decydentami oraz osobami posiadającymi ekspercką wiedzę na temat gminy, jej społeczności i historii. Osoby te nie tylko podzielą się z nami swoją perspektywą, lecz także wesprą nas w nawiązywaniu kontaktów z potencjalnymi respondentami w kolejnym etapie badań.
W drugiej części – zaplanowanej od lipca 2025 roku – przeprowadzimy wywiady biograficzne z mieszkańcami Suszca. Każdy respondent weźmie udział w dwóch, trwających około 1,5 godziny, spotkaniach. Pierwszy wywiad będzie miał charakter swobodnej narracji i dotyczył historii rodzinnej, wspomnień oraz doświadczeń związanych ze społecznością i przemianami gospodarczymi oraz społecznymi w Suszcu. Drugi wywiad będzie miał charakter bardziej ustrukturyzowany – posłuży nam do uporządkowania opowieści oraz upewnienia się, że właściwie zrozumieliśmy perspektywę przedstawioną podczas wcześniejszej rozmowy.
Wywiady biograficzne będą przeprowadzane po uzyskaniu pozytywnej opinii Komisji ds. Etyki w odniesieniu do przyjętej metodologii badawczej. Zakładamy, że ten etap potrwa od lata 2025 do lata 2026 roku.
Społeczne Archiwum
Z zebranych podczas badań materiałów udostępnionych za zgodą uczestników, takich jak: zdjęcia, kroniki, fragmenty wywiadów, stworzymy ogólnodostępne Archiwum Społeczne będące bazą społecznej pamięci i bogactwa kulturowego gminy.
Przebieg wywiadów
Każdy wywiad zostanie nagrany przez badacza na dyktafon, a następnie przepisany i zanonimizowany w taki sposób, aby uniemożliwić identyfikację respondenta na podstawie przekazanych informacji. Pliki audio oraz transkrypcje będą przechowywane w bezpieczny sposób – po transkrypcji nagrania zostaną natychmiast usunięte z urządzenia przenośnego i zapisane wyłącznie na zaszyfrowanym dysku zabezpieczonym hasłem, do którego dostęp będą mieli wyłącznie członkowie zespołu badawczego.
Zdjęcie: suszec.pl
Po zakończeniu projektu zanonimizowane wywiady zostaną umieszczone w repozytoriach badawczych w Irlandii oraz w Polsce.
Jeśli masz wątpliwości, czy skontaktowała się z Tobą osoba należąca do naszego zespołu, sprawdź zakładkę Zespół badawczy.
W razie pytań lub wątpliwości dotyczących naszego projektu, skontaktuj się z badaczem, który się z Tobą skontaktował, lub napisz do nas na adres: linloss@mu.ie